ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Νίδα - Μαύρη -Καμαραϊκό

Νίδα - Ιδαίον  Άντρο - Μαύρη- Καμαραϊκό Σπήλαιο

Η ΝΙΔΑ πήρε το όνομα από το Ίδα/ Ίδη = δένδρο δάσους για ξυλεία. Είναι ένα μαγευτικό οροπέδιο (υψ.14Ο0μ.). Υπήρξε ανέκαθεν τόπος ανταρτών, Χαΐνηδες και κατατρεγμένων σε όλες τις καταχτήσεις της Κρήτης. Το οροπέδιο είναι καταπράσινο με ένα είδος χόρτου που την ονομάζουν νερίδα, το οποίο αφήνει στα δόντια των προβάτων μια χρυσή απόχρωση και οι βοσκοί της περιοχής λένε τα πρόβατα με τα χρυσά δόντια.

ΙΔΑΙΟΝ ΑΝΤΡΟ ή «Σπηλιάρα της βοσκοπούλας»: (υψομ.1498 μ.) είναι ένα εντυπωσιακό σπήλαιο στις βόρειες πλαγιές του Ψηλορείτη. Ο γνωστός μύθος της Ρέας με τον Κρόνο όπως παραδίδεται από τους αρχαίους συγγραφείς, συνδέει το σπήλαιο με τη γέννηση και ανατροφή του θεού Δία. Ο Κρητογενής Δίας στην κρητική εκδοχή της ζωής του, όχι μόνο είχε γεννηθεί στο Ιδαίο Άντρο, αλλά είχε πεθάνει και ταφεί εκεί. Τα πολλές χιλιάδες αφιερώματα που βρέθηκαν από τις ανασκαφές, αποδεικνύουν το επίπεδο σεβασμού και λατρείας που απολάμβανε το σπήλαιο ως ιερός τόπος πανελλήνιας ακτινοβολίας. Στο σπήλαιο έχει ανιχνευτεί η παρουσία ανθρώπου από τη Νεολιθική Εποχή ( τέλη 4ης χιλιετίες).

Ο Μίνωας ανέβαινε για προσκύνημα κάθε εννέα χρόνια, έπαιρνε τους νόμους από τον πατέρα του Δία και τους εφάρμοζε στο μινωικό του βασίλειο.

Η συστηματική λατρεία πιστοποιείται από το μισό της 2ης χιλιετίας π.χ. και κράτησε μέχρι τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Οι προσκυνητές συνεχίζουν την ανάβαση τους στο Ιδαίο Άντρο μέχρι τον 4ο μΧ. αιώνα ως τα χρόνια του Ιουλιανού του παραβάτη.

Ο Πυθαγόρας περιγράφει το βωμό έξω από το σπήλαιο και ότι εντός του σπηλαίου υπήρχε ελεφαντοστέϊνος θρόνος. Ο Θεόφραστος αναφέρει ότι οι προσκυνητές κρεμούσαν τα αναθήματα στην είσοδο σε μια λεύκα. Ο Πίνδαρος αναφέρει τον 5ο π.χ. αιώνα το σπήλαιο «σεβαστό και τιμημένο».

Από το Ιδαίον Άντρο στις 16 Ιουνίου 2013 δέκα έξι ορειβάτες του Ορειβατικού Μοιρών με αρχηγό τον γράφοντα ανηφορήσαμε από τον πόρο του «Βοσκερού», ακολουθώντας ένα αρχέγονο μονοπάτι που συνδέει το οροπέδιο της Νίδας με την κορφή του Ψηλορείτη. Από τη θέση «Κόλιτα» πήραμε νότια πορεία για τη «Μαύρη Κορφή ή Σέλλα Διγενή» (υψ. 1981μ). Λέγετε Μαύρη Κορφή, γιατί όλα τα πετρώματα αποτελούνται από μαύρες τσουγκρωτές σιδερόπετρες και Σέλλα Διγενή γιατί μεταξύ των δυο κορφών της δημιουργείται μια σέλλα. Η τοπική παράδοση αναφέρει, ότι πάνω στη σέλλα κάθονταν ο «Διγενής Ακρίτας» και όταν διψούσε πατούσε το ένα του πόδι στη Μαύρη και το άλλο στα Αστερούσια όρη, έσκυβε και έπινε νερό από το «Γέρο Ποταμό». Τα γένια του στόμωναν το ποτάμι και πλημμύριζε ο κάμπος της Μεσαράς.

Όλη η βόρεια πλευρά της «Μαύρης» αποτελείται από μαύρες τσουγκρωτές πέτρες, μικρές και μεγάλες δολίνες. Δεν υπάρχει μονοπάτι, η ανάβαση απαιτούσε μεγάλη προσοχή για την αποφυγή ατυχήματος και γίνονταν με πολύ μεγάλη δυσκολία. Η θέα από την κορφή ήταν φανταστική προς τη βόρεια και νότια Κρήτη, και σ αυτό βοήθησε η διαύγεια της ατμόσφαιρας. Κατηφορίσαμε στη νότια πλευρά της Μαύρης σε ανάλογο τραχύ έδαφος με εκείνο της βόρειας πλευράς και φθάσαμε στο «Καμαραϊκό Σπήλαιο».

ΚΑΜΑΡΑΪΚΟ ΣΠΗΛΑΙΟ (υψομ.1524μ.) το οποίο είναι διεθνώς γνωστό για τα εξαιρετικής τέχνης με λεπτά τοιχώματα καμαραϊκά αγγεία που πάνω σ αυτά σε μαύρο φόντο ζωγράφιζαν διάφορες παραστάσεις θαυμαστοί καλλιτέχνες των ανακτόρων της Κνωσού και της Φαιστού την περίοδο 1900 -1100 πχ. Το θέρος ανέβαιναν στο σπήλαιο εν πομπή από τη Φαιστό με ταξίματα από λάδι, σιτηρά, καρπούς, φρούτα κλπ και τα απέθεταν για τη λατρεμένη εκεί θεά της γεωργίας. Βρέθηκαν στις ανασκαφές κύπελλα, φρουτιέρες, πιθάρια, πρόχοι, κρατήρες και διάφορα άλλα.

Οι μόνιμοι κάτοικοι του σπηλαίου αγριοπερίστερα, καλιακούδες και νυχτερίδες δεν ενοχλήθηκαν πολύ με την παρουσία μας.

Κατηφορίσαμε με πορεία προς το εντυπωσιακό πρινόδασος της «Μαδαρής» και από εκεί ακολουθήσαμε βόρεια πορεία για το Οροπέδιο της Νίδας. Το κατάκρυο νερό της πηγής στη θέση «Μπριγιό» μας δρόσισε και μας έδωσε δυνάμεις να προχωρήσουμε.

Συναντήσαμε πολλά μιτάτα που σημαίνει στα λατινικά στρατιωτικό κατάλυμα και στην εποχή μας κατάλυμα βοσκού. Οι αρχαιολόγοι συνδέουν τα μιτάτα με τους κυκλικούς τάφους της μινωικής περιόδου. (Πηγή: Ζ.Δ. Σκουλά Δρ. Πολ. Μηχανικού www.Kritikoi. gr).

Η πορεία ήταν κυκλική, κράτησε περίπου οκτώ ώρες σκληρής ανάβασης και κατάβασης. Η ταλαιπωρία που περάσαμε ήταν αισθητή σε όλους μας, ουδείς όμως δυσανασχέτησε, γιατί υπήρχαν συνεχείς εναλλαγές του περιβάλλοντος και έμειναν κατενθουσιασμένοι. Θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι είναι μια από τις πιο δύσκολες ορειβασίες στην Ελλάδα.

Πηγές : Φυλλάδιο ΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ 2013 του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων Πολιτισμού& Αθλητισμού.

ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, Εκδόσεις Νομαρχίας Ηρακλείου 1970 σελ.44.

Κείμενο : Μανόλης Δακανάλης

Φωτογραφίες : Μανώλης Ντρετάκης

Φωτογραφίες