ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Φαράγγι Μέσωνα

Φαράγγι του Μέσωνα

Το Φαράγγι του Μέσωνα βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές του όρους Θρυπτή και συνδέει το οροπέδιο της Θρυπτής με το χωριό Καβούσι της Ιεράπετρας. Σχηματίζεται ανατολικά μεταξύ των βουνών Καψά ( 998 μ.) και Κλήρο (1331 μ.), ενώ δυτικά από το βουνό Παπούρα (1010 μ.).

Από το χωριό Καβούσι ακολουθήσαμε ένα πολύ ανηφορικό παλιό πλακόστρωτο μονοπάτι, το οποίο ελίσσεται μέσα στο κακοτράχαλο και εντυπωσιακό φαράγγι του Μέσωνα μήκους 4 χιλιομέτρων. Το πρώτο κομμάτι διασχίζεται σχεδόν ομαλά είναι κατάφυτο με χαμηλούς θάμνους από φασκομηλιές, θυμάρια, αγκαραθιές, ασπαλάθους, φρύγανα και διάφορους άλλους. Μεταξύ των βουνών Καψά και Κλήρο υπάρχουν τα παλιά μετόχια Σάπατα και Τράπεζα.

Αφού περάσαμε το πρώτο κομμάτι, ακολουθήσαμε ένα δασικό δρόμο μέσα από πρίνους και σφεντάμια και οδηγηθήκαμε στον αρχαιολογικό χώρο του «Αζοριά» (252 μ.). Είναι ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα με δυο Ακροπόλεις, καθώς κατοικούνταν διαρκώς από τη Νεολιθική Εποχή και άκμασε από τον 7ο μέχρι τον 5ο πχ. αιώνα, οπότε καταστράφηκε ολοκληρωτικά από φωτιά. Επανακατοικήθηκε το 2ο πχ. αιώνα. Πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο ίσταται η απότομη κορφή Κάστρο (υψ.710 μ.), όπου ιδρύθηκε οικισμός ? καταφύγιο στο τέλος της Μετανακτορικής περιόδου (1350 πχ.)

Στο τελευταίο κομμάτι αλλάζει η μορφή του φαραγγιού, μετατρέπεται σε ένα πολύ στενό πέρασμα με μεγάλες ορθοπλαγιές εκατέρωθεν κατάφυτες με έρωντα (δίκταμο) πρίνους και σφεντάμια. Το μονοπάτι σκαρφαλώνει στις απότομες πλαγιές των βράχων, παράλληλα με ένα τσιμεντένιο καταπότι νερού και καταλήγει στη Θρυπτή. Με το νερό του αγωγού ποτίζουν ανέκαθεν οι κάτοικοι του Καβουσίου διάφορες καλλιέργειες. Παντού συναντήσαμε πεζούλες με ξερολιθιές και περβόλια που έχουν ρημάξει, ενώ γύρω από τον οικισμό της Θρυπτής καλλιεργούν κρασάμπελα και διάφορα οπωροφόρα δέντρα.

Κάναμε ανάβαση υψομετρικής διαφοράς 1050 μέτρων. Περπατήσαμε για λίγο δυτικά, ύστερα ακολουθήσαμε βόρεια πορεία και ένα πανάρχαιο λιθόστρωτο μονοπάτι κατά το μεγαλύτερο μέρος, μας έφερε πίσω στο Καβούσι. Η πορεία μας ήταν κυκλική μήκους 15 χιλιομέτρων. Η θέα προς το φαράγγι, τα γύρω βουνά, αλλά και τον κόλπο του Αγίου Νικολάου ήταν πανοραμική. Όλη η διαδρομή ευωδίαζε από τις φασκομηλιές και τα θυμάρια που αφθονούν σε όλη την περιοχή. Φυσούσε ένας δυνατός βόρειος άνεμος με αρκετό κρύο και έπεσαν κατά το μεσημέρι λίγες ψιχάλες βροχής.

Στη θέση « Αζοριά» δυτικά του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται ένα ελαιόδεντρο (μουρατολιά) που έχει ανακηρυχθεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) «Μνημειακό». Η επίσημη επιγραφή δίπλα στην Ιερή ελιά μας πληροφορεί, ότι οι διαστάσεις του κορμού σε ύψος 0,80 μ. είναι η περίμετρος (14,20 μ) και η μέγιστη διάμετρος ( 4,90 μ.), η ηλικία του δέντρου εκτιμάται σε περίπου 3.250 χρόνια. Η ηλικία αυτή τοποθετεί την παρουσία του δέντρου στην Μετανακτορική Εποχή της Μινωικής Περιόδου ( 1350-1100 πχ.)

Αν το δέντρο αυτό μιλούσε, θα μας έλεγε τόσα πολλά για τα όσα γνωρίζει διαχρονικά από τη Μινωική Εποχή ίσαμε σήμερα, που θα γράφαμε χιλιάδες τόμους ιστορίας.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες ΑΘΗΝΑ 2004 στεφανώθηκε η πρώτη νικήτρια του Μαραθωνίου Γυναικών με κότινο από το ελαιόδεντρο αυτό.

Την εκδρομή αυτή διοργάνωσε ο Ορειβατικός Σύλλογος Ηρακλείου στις 21-Απριλίου 2013 με την άξια αρχηγό Άρια, που την ευχαριστούμε πάρα πολύ. Συμμετείχαν 43 ορειβάτισσες και ορειβάτες μεταξύ των οποίων ο γράφων και ο Μανώλης Ντρετάκης του Ορειβατικού Μοιρών. Παρά τον κάματο μιας δύσκολης πορείας που κράτησε 7 ώρες, όλοι έμειναν ευχαριστημένοι από την αρκετά ενδιαφέρουσα αυτή διαδρομή.

Κείμενο : Μανόλης Δακανάλης

Φωτογραφίες : Μανώλης Ντρετάκης

Φωτογραφίες