ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Τζουμέρκα , Καλαρρύτες-Συρράκο

Τζουμέρκα β΄

Καταρράκτης – Καλαρρύτες – Συρράκο

Τα λεωφορεία μας άφησαν σε μια σιδερένια γέφυρα κάτω από το γραφικό χωριό Ματσούκι (υψ1100μ). Λίγα μέτρα πιο κάτω από τη γέφυρα και πάνω από την πλαγιά πέφτουν από τα σπλάχνα του βουνού τεράστιες ποσότητες κρυστάλλινων υδάτων στην κοίτη της Ματσουκιώτικης χαράδρας και σχηματίζουν ένα ορμητικό καταρράχτη.

Ακολουθήσαμε ένα παμπάλαιο μονοπάτι λιθόστρωτο, στο οποίο σε πολλά σημεία έχουν κάνει σκαλοπάτια και μας οδήγησε στη μονή της Βύλιζας. Η μονή στέκεται στο χείλος του γκρεμού πάνω από τη Ματσουκιώτικη χαράδρα σε ένα ιδιαίτερα άγριο και δασωμένο τοπίο. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και η αρχαιότερη χρονολογία της μονής ανήκει στο έτος 1676 γραμμένη στην εικόνα του Τιμίου Προδρόμου.

Κάτω βαθιά στη χαράδρα είναι φωλιασμένο και καμουφλαρισμένο σε ένα τεράστιο κάθετο βράχο στην αρχή μιας σπηλιάς μήκους 400 μέτρων, το ιστορικό μοναστήρι της Κυπίνας του 13ου αιώνα και είναι αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου. Το μοναστήρι ξεχωρίζει από την ιδιότυπη αρχιτεκτονική του.

Συνεχίσαμε το κατηφορικό πλέον μονοπάτι, το οποίο ελίσσονταν μέσα σε πρίνους μειώνοντας σιγά-σιγά την υψομετρική διαφορά, μέχρι που μας οδήγησε στην κοίτη του μαγευτικού φαραγγιού Καρλίμπου γνωστού ως «πύλη του Παραδείσου». Ύστερα πήραμε μια μεγάλη ανηφόρα τραβερσαριστά για την αετοφωλιά των Καλαρρυτών (υψ1200μ), το παραδοσιακό χωριό των Βλάχων, το οποίο το 1815 αριθμούσε 580 οικογένειες. Το περιστοιχίζουν οι ορεινοί όγκοι του Λάκμου και των Τζουμέρκων.

Οι Καλαρρυτινοί προόδευσαν στο εμπόριο μεταξιού, σε ακατέργαστα δέρματα ζώων και στην αργυροχρυσοχοΐα. Έργα τους κοσμούν εκκλησίες και μονές σε όλη την Ελλάδα, ενώ μεγάλοι οίκοι ιδρύθηκαν σε πολλά ευρωπαϊκά κέντρα από οικογένειες με ρίζες τους Καλαρρύτες, όπως Βούγλαρη, Νέοση κλπ. Ωστόσο σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι που ξεχειμωνιάζουν σε αυτό το ιστορικό χωριό είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Από τους Καλαρρύτες κατάγεται ο πρώην πρωθυπουργός Σπύρος Λάμπρου (1916-1917).

Τα δυο παραδοσιακά βλαχοχώρια Καλαρρύτες και Συρράκο στέκονται γαντζωμένα σε απόκρημνους βράχους, αντίκρυ το ένα από το άλλο. Ένα παλιό μονοπάτι τα ενώνει με τα βήματα των άλλοτε φημισμένων εμπόρων και κτηνοτρόφων. Το σκηνικό αυτό δημιουργεί στην πεζοπορική διαδρομή διάφορες μοναδικές εικόνες βγαλμένες σαν από καρτ ποστάλ. Κατεβαίνοντας την απότομη πλαγιά βουτάμε στον Χρούσια παραπόταμο του Καλαρρύτικου, περνάμε το ξύλινο γεφυράκι και ανηφορίζουμε στην απέναντι πλαγιά. Ανεβοκατεβαίνουμε τη «σκάλα» όπως λένε οι ντόπιοι και τα απότομα ανηφορικά μονοπάτια ενώνουν τις δύσκολες και άγριες πλαγιές, ενώ το καλντερίμι διατηρείται ατόφιο σε πολλά σημεία. Το σκηνικό αυτό αποζημιώνει τον κάθε ορειβάτη ή πεζοπόρο.

Το Συρράκο (υψ1150μ) κτίστηκε τον 15ο αιώνα από βλαχόφωνους πληθυσμούς. Θα γνωρίσει την οικονομική άνθιση από μεγάλα κοπάδια αιγοπροβάτων, εμπόριο και αργυροχρυσοχοΐα που μεταφέρθηκε από τους Καλλαρύτες και τους ραφτάδες. Στα τέλη του 18ου αιώνα θα φτάσουν από τον Συρράκο στο στρατό του Ναπολέοντα 25.000 κάπες. Ο πρώτος κοινοβουλευτικός Πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης (1774-1847) κατάγονταν από το Συρράκο.

Το Συρράκκο απελευθέρωσαν από τους Τούρκους Συρρακιανοί και εθελοντές Χανιώτες και Σφακιανοί. Προς τιμήν των ηρώων αυτών εθελοντών τους έχουν στήσει ένα μνημείο Τιμής Ένεκεν.

Το χειμώνα μπορεί να μη βρεις κανένα στο χωριό όπως λένε οι ντόπιοι, σίγουρα όμως θα βρεις τον ποιητή «Κρυστάλλη», ο οποίος είναι γέννημα και θρέμμα του Συρράκο. Σήμερα η κτηνοτροφία αργοπεθαίνει και είναι ζήτημα αν υπάρχουν δυο με τρία κοπάδια. Προστάτης του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος και εντυπωσιάζει η βρύση Γκούρας με θολωτή στέγη. Τα δυο αυτά Βλαχοχώρια είναι χαρακτηρισμένα ως «Οικισμοί Ειδικής Κρατικής Προστασίας και Τόποι ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους».

Η όλη διαδρομή ήταν φανταστική δεν προλαβαίναμε να βλέπουμε νέες φανταστικές εκπλήξεις και μας πήρες περίπου 6 ώρες. Διανύσαμε 13,5 χιλιόμετρα, κατεβήκαμε 885 μέτρα υψομετρική διαφορά και ανεβήκαμε 650.

Και να μην ξεχνάμε, ότι σήμερα είναι η Εθνική μας εορτή της 28ης Οκτωβρίου. Οι Έλληνες αισθανόμαστε Εθνικά υπερήφανοι, γιατί τσάκισαν οι πρόγονοι μας τους φασίστες Ιταλούς στην Αλβανία. Σήμερα η Ελλάδα μας μετά από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης, έγινε αποικία των δανειστών. Έχει χάσει μέρος της Εθνικής της κυριαρχίας και οι πολιτικοί μας είναι ανίκανοι, να βγάλουν τη χώρα από την κρίση.

Κείμενο : Μανόλης Δακανάλης

Φωτογραφίες : Μανώλης Ντρετάκης

Φωτογραφίες